ایجاد فضای ایمن برای کودکان نیازمند رسیدگی فوری
ایجاد فضای ایمن در مدرسه برای همه کودکان ضروری است به خصوص برای کودکان نيازمند رسیدگی فوری.
ایجاد فضا و جّوی مناسب که روح آن در تمام مدرسه جاری باشد و نیازهای همۀ دانش‌آموزان را به اندازۀ کافی تأمین کند، موضوعی است که تمام فضاهای آموزشی که بر ترمیم آسیب‌ها تمرکز دارند، باید بر آن تأکید داشته باشند.
این امر برای همه دانش‌آموزان سودمند است .فایده چنین فضایی فقط شامل حال کودکانی که در موقعیت دشوار زندگی کرده‌اند، نمی‌شود. تأمين این فضا حتی برای کودکانی که با رخدادهای آسیب‌زای کمتری نیز مواجه شده‌اند،اقدامی مفید و ضروری است.
خلق فضای روان‌شناختی و فیزیکی امن باعث می‌شود مدرسه پایگاه آرامش کودکان باشد.
تأمين امنیت در مدرسه برای کودکانی که در خانه و محله‌ای پر استرس زندگی می‌کنند، لازمه یادگیری است.
هرچند تمرکز بر نیازهایی عمومی یا اجتماعی، اقتصادی، روانی و آموزشی دانش‌آموزان به طور کلی مهم است؛ ولی دانش‌آموزانی نیاز به پشتیانی بیشتری دارند. اینان دانش‌آموزانی‌اند که در مدارسی با رویکرد قدیمی‌‌تر «بد» یا «اخلالگر» شناخته می‌شوند و برچسب شاگرد ضعیف و دردساز را یدک می‌کشند.
اگر درک کنیم که رویارویی با رخدادهای آسیب‌زا و زندگی در محیط‌های دشوار چه بر سر فرایندهای رشد و تحول طبیعی کودکان می‌آورد، به جای تلاش ناکام‌کننده برای تغییر رفتار کودکان و قرار دادنشان در قالب دانش‌آموز «حرف‌گوش‌کن» آنها را می‌پذیریم. با این پذیرش فضایی خلق می‌کنیم تا رشد کودک از همان‌جا که مختل شده است، از سر گرفته شود.
درغیر این صورت دانش‌آموز «بد» به نوجوان «بد» و در نهایت به شهروند «بد» تبدیل خواهد شد، بدون آنکه کسی به خود زحمت دهد و بپرسد که آیا وی از حمایت و فرصت کافی برای رشد ایمن برخوردار بوده است؟ واقعیت این است که کودکان با بزرگترشدن، نه فقط از آسیب خارج نمی‌شوند، بلکه بیشتر در آن غرق می‌شوند.
در تلاش برای پیشگیری از رخداد چنین آینده‌ای و سعی برای تأمین نیازهای کودکان، می‌توان فهرستی از کودکانی را که «نیازمند رسیدگی فوری هستند»، تهیه کرد.
کودکان نیازمند رسیدگی فوری
مواردی مانند گزینه‌های زیر، موضوعاتی هستند که کودک را در فهرست نیازمند رسیدگی فوری قرار می‌دهد:
پرخاشگری
اضطراب زیاد
فوت یکی از اعضای خانواده یا دوستان
مسائل و مشکلات خانوادگی
ساعات کاری سنگین و انجام کارهای دشوار در محیط‌های ناایمن
دشواری در دوست‌یابی و برقراری روابط اجتماعی
برداشتن جراحت‌های مکرر
اطاعت بیش از اندازه
گوشه‌گیری
این فهرست ممکن است بسیار طولانی باشد و براساس توافق کارکنان و مشکلات رایج محیطی که مدرسه در آن قرار دارد، موارد ویژه‌ای به آن افزوده شود. در واقع اینان، کودکان در معرض خطری هستند که در صورت مداخله‌نکردن تخصصی ممکن است در چرخه آسیب باقی بمانند.
چرا تهیه فهرست یاری‌رسان است
تهیه فهرست کودکان نيازمند رسیدگی فوری کمک می‌کند تا بتوانیم، برخلاف روش معمول که مداخله‌های تربیتی یا تأدیبی بعد از وقوع واقعه صورت می‌گیرند، علاج واقع را قبل از وقوع کنیم و کودک را به حالت تعادل بازگردانیم.
چنین دانش‌آموزی فرصت بیشتری برای ترمیم خود دارد و با احتمال بیشتر به موفقیت تحصیلی دست خواهد یافت.
مهرنوش نرسی، مسئول واحد روانشناسی مؤسسه یاریگران کودکان کار پویا
